top of page
De ivoren toren front.jpg
De ivoren toren back.jpg

DE IVOREN TOREN

pleidooi voor een hardnekkige filosofie, een essay

Ignaas Devisch

​Klement, Kampen, 2008

​

EAN 9789086870332

96 pagina's

​

​

INHOUD

Sinds Sainte-Beuve halverwege de negentiende eeuw De Vigny verweet zich op een hautaine manier te hebben teruggetrokken in zijn 'ivoren toren', gebruiken wij deze uitdrukking nog louter negatief. Ze staat sindsdien symbool voor wereldvreemde filosofen, wetenschappers of intellectuelen die zich uit de maatschappij terugtrekken om van daaruit dé waarheid te verkondigen.

 

Omtrent die waarheid is ook vandaag veel te doen. Enerzijds gaan wij ervan uit dat dé waarheid niet langer bestaat en al zeker niet in een ivoren toren tot stand komt. Anderzijds willen wij allemaal toegang verwerven tot de waarheid die tot voor kort blijkbaar aan enkelingen was toebedeeld - een van de meest beleden credo's van onze tijd luidt niet toevallig dat 'ieder zijn waarheid heeft'.

 

De ivoren toren waarin de filosofie zou vertoeven, is bijgevolg zowel een mikpunt van kritiek als een richtpunt van verlangen. Deze interessante paradox vraagt om opheldering. Hij confronteert ons met de vraag of en hoe de waarheid momenteel in het geding is en wat dit kan betekenen voor de filosofische praxis, vandaag en in de toekomst.

 

Dit boekje pretendeert niet in naam van de filosofie te spreken of het terrein van de wijsbegeerte strikt af te bakenen. Eerder betreft het een pleidooi om bepaalde vragen, zoals die naar de waarheid, hardnekkig te blijven stellen, in weerwil van hen die ze al lang achter ons wanen. Tegenover het in deze tijd zo populaire beeld van de filosofie als 'levenskunst' en 'zingeving', verdedigt de auteur een denken dat zich niet zomaar in een levenspraktijk of ad-hoc dienstbetoon laat omzetten en uitgaat van zijn 'noodzakelijke overbodigheid'.

RECENSIE

In zo'n 25 korte hoofdstukjes pleit de schrijver, als docent wijsbegeerte en medische ethiek verbonden aan de universiteiten van Gent en Nijmegen, voor wat hij noemt een 'hardnekkige filosofie'.

 

Hij zet zich daarbij af tegen het moderne credo dat iedereen zijn eigen waarheid heeft, en dat nu eenmaal alles relatief is; filosofie wordt dan hooguit een vorm van nadenken over de vraag hoe je moet leven, hoe je het leven zin moet geven, ook al weet je dat ieder ander daar weer zijn eigen antwoord op heeft.

 

In contrast daarmee pleit Devisch voor een filosofie die hardnekkig en kritisch blijft doorvragen, in het besef dat je daarmee misschien geen definitief goede antwoorden vindt, maar in elk geval wel een heleboel slechte kunt uitsluiten.

Dr. D.G. van der Steen

bottom of page